پمپ چیست؟
پمپ به عنوان قلب سيستم هيدروليک، انرژی مکانيکی را که به وسيله موتورهای الکتريکی، احتراقی و يا ... تأمين می‌گردد به انرژی هيدروليکی تبديل می‌کند.
تقسيم‌بندی پمپ ها
در صنعت هيدروليک پمپها به دو دسته کلی زير تقسيم‌بندی می‌شوند.
1- پمپها با جابجايی غير مثبت (پمپ‌های هيدروديناميکی)
2- پمپها با جابجايی مثبت
مزايای پمپها با جابجايی مثبت (نسبت به نوع با جابجايی غير مثبت)
1- توانايی کار در فشارهای بالا (تا 10000 psi و بالاتر)
2- ابعاد کوچک و فشرده
3- بازده حجمی بالا
4- تغيير جزئی بازده در محدوده فشار طراحی شده
5- انعطاف‌پذيری بالا (توانايی انجام کار در محدوده وسيعی از فشارها و سرعت‌های مورد نياز )
پمپ های باجابجايی مثبت به سه نوع اصلی تقسيم می‌شوند:
پمپ‌های دنده‌ای (با جابجايی ثابت)
الف – پمپ‌های دنده خارجی
ب – پمپ‌های دنده داخلی
ج – پمپ‌های گوشواره‌ای
د – پمپ‌های پيچی
ه – پمپ‌های ژيروتور
پمپ هاي پره اي
الف – پمپ هاي پره اي نا متعادل (با جابجايي ثابت يا متغير)
ب – پمپ هاي پره اي متعادل (فقط با جابجايي ثابت)
پمپ هاي پيستوني (با جابجايي ثابت يا متغير)
الف – پمپ هاي پيستوني محوري
ب – پمپ هاي پيستوني شعاعي
بازدهي پمپ ها
بازده يک پمپ به طورکلي به ميزان تلرانسها و دقت به کار رفته در ساخت، وضعيت مکانيکي اجزاء و بالانس فشار بستگي دارد. در يک پمپ ايده آل، لقي بين اجزاء درگير به صورت تئوري صفر در نظر گرفته مي شود. در عمل لقي ها بايد حتي الامکان کوچک باشند تا امکان ايجاد فيلم نازک روغن به منظور روان کاري اجزاء لغزشي وجود داشته باشد.
بازدهي کلي پمپ با مقايسه قدرت قابل دسترسي در خروجي و توان مصرفي در ورودي محاسبه شده و به بازدهي حجمي و مکانيکي تقسيم مي گردد.
بازده حجمي
بازده حجمي مشخص کننده ميزان نشتي در پمپ است. اين ميزان مربوط به حالاتي است که پمپ در شرايط تلرانس طراحي شده، شرايط کاري و فشار طراحي قرار داشته باشد.
بازده مکانيکي
بازده مکانيکي مشخص کننده ميزان اتلاف انرژي در اثر عواملي نظير اصطکاک در ياتاقانها و اجزاء درگير و همچنين اغتشاش در سيال مي باشد. بازده مکانيکي پمپها معمولاً بين 90 تا 95 درصد است.
بازده کلي
بازده کلي مشخص کننده کل اتلاف انرژي بوده و برابر حاصلضرب بازده حجمي و مکانيکي مي باشد.
معيارهاي انتخاب پمپ
- حد اکثر فشار کاري
- قابليت دسترسي و تعويض اجزاء
- حداکثر دبي خروجي
- نگهداري و قطعات يدکي
- نوع کنترل
- سرعت محرک
- نوع سيال
- سرو صدا
- اندازه و وزن
- تلرانس هاي مورد نياز
- بازده
- قيمت
جهت حفاظت پمپ در مقابل کاويتاسيون و بالاتر نگه داشتن فشار، از فشار اشباع سيال در ورودي پمپ، رعايت مواد زير الزامي است:
1 - سرعت خط مکش کمتر از 5 ft/sec در نظر گرفته شود.
2 - خطوط ورودي پمپ حتي الامکان کوتاه انتخاب شود
3 - از حداقل اتصالات در خط ورودي استفاده شود
4 - پمپ حتي امکان نزديک به مخزن نصب گردد.
5 - از فيلتر ها با افت فشار کم و شاخص آلودگي استفاده شود تا در موقع کثيف شدن اقدام به تعويض گردد.
6 - از روغن مناسب، معرفي شده توسط سازنده استفاده گردد.