عملگرهای هیدرولیکی (به انگلیسی Hydraulic actuators) وظیفه انتقال نیروی کل سیستم هیدرولیک را بر عهده دارند.

پس مسلما از مهمترین اجزای سیستم هیدرولیک هستند. به عبارت دیگر تمام انرژی و نیرو سیال تحت فشار توسط عملگرهای هیدرولیکی به انرژی مکانیکی و حرکتی تبدیل می شوند.

در ادامه با انواع عملگرهای هیدرولیکی آشنا می شویم.

انواع عملگر در سیستم هیدرولیک

به صورت کلی، عملگرهای هیدرولیکی به 2 دسته زیر تقسیم می شوند.

• عملگرهای خطی
• عملگرهای دورانی

هر یک از این عملگرها وظیفه خاصی بر عهده دارند.

همان طور که از اسم آن ها مشخص است، عملگرهای خطی وظیفه انتقال نیرو و انجام کار در راستای خطی (مانند سیلندر و جک هیدرولیکی) را برعهده داشته و عملگرهای دورانی وظیفه انجام کار به صورت دورانی (مانند هیدروموتور) را برعهده دارند.

عوامل مهمی که بر عملکرد عملگرهای هیدرولیکی تاثیر دارند و میزان نیرو و انرژی منتقل شده از عملگرها را مشخص می کنند، عبارت اند از:

1. دبی جریان
2. افت فشار سیستم و عملگر
3. راندمان کلی سیستم

در ادامه مقاله با هر یک از این دو عملگر هیدورلیکی، یعنی عملگرهای هیدرولیکی خطی و دورانی، آشنا می شویم.

عملگرهای هیدرولیکی خطی

عملگرهای هیدرولیکی خطی (سیلندرهای هیدورلیکی و جک های هیدرولیکی) نیرو و انرژی سیستم هیدرولیکی را در راستای عملگر منتقل می کند.

برای انتخاب سیلندر مناسب، عوامل زیادی تاثیر گذارند.

این عوامل عبارت اند از:

• کاربرد سیلندر
• ساختمان داخلی سیلندر
• نیرو و توان مورد نیاز
• دمای کاری
• وضعیت بار
• روش و محیط نصب و کاری

در ادامه با انواع سیلندرهای هیدرولیکی آشنا می شویم.

انواع سیلندرهای هیدرولیکی

در مجموع سه دسته سیلندر هیدرولیکی وجود دارد که این سه دسته عبارت اند از:

1. سیلندرهای یک جهته
2. سیلندرهای دو جهته
3. سیلندرهای تلسکوپی

1. سیلندرهای یک جهته

می توان گفت، ساده ترین سیلندر هیدرولیکی، سیلندرهای یک جهته یا single acting cylinder است.

همان طور که از اسم این نوع سیلندرها مشخص است، این دسته از عملگرهای خطی فقط در یک جهت یعنی کورس رفت سیلندر (Advance) نیرو منتقل می کند.

این نوع از سیلندرها در مسیر برگشت (Return) به صورت خودکار عمل نمیکنند.
بازگشت سیلندر این عملگرها به وسیله نیروی خارجی یا نیروی فنر امکان پذیر است.

2. سیلندرهای دو جهته

تفاوت سیلندرهای دو جهته یا Double acting cylinder و سیلندرهای تک جهته در مسیر برگشت است.

کورس رفت و برگشت سیلندرهای DAC توسط مدار و روغن هیدرولیکی کنترل می شود.

به عبارت دیگر هم در جلو و هم در پشت پیستون مسیر برای انتقال روغن هیدرولیکی وجود دارد.

3. سیلندرهای تلسکوپی

سیلندرهای تلسکوپی مناسب برای شرایط و سیستم هایی است که محدودیت فضا وجود دارد.

عملگرهای هیدرولیکی دورانی

دومین دسته از عملگرهای هیدرولیکی، عملگرهای دورانی (هیدروموتورها) هستند.

همان طور که می دانید بجز حرکت خطی و در راستای محور عملگر، در شرایطی نیاز به انتقال نیرو و انرژی به شکل دورانی داریم.

عملگرهای دورانی مناسب شرایط این چنینی هستند.

عملگرهای هیدرولیکی دورانی توانایی چرخش هم به صورت ساعتگرد و هم به صورت پادساعتگرد را دارند.

انواع عمگرهای هیدرولیکی دورانی

عملگرهای هیدرولیکی دورانی به صورت کلی در 3 دسته قرار می گیرند. این 3 دسته عبارت اند از:

1. هیدروموتورهای دنده ای
2. هیدروموتورهای پره ای
3. هیدروموتورهای پیستونی